اگر مقاومت دکل های تک پایه بتنی نبود بحران بزرگی در کشور روی می داد

25 دی ماه در دفتر خاطرات بیش از 35 ساله شرکت پارس ساختار یک روز ویژه و تاریخی به حساب می آید. سال 1391 شمال غرب کشورمان زمستان سردی را تجربه می کرد، در حالیکه از ابتدای روز 25 دی ماه بارش برف و بوران شدت گرفته بود مدیران برق منطقه ای آذربایجان از یک خبر نگران کننده با خبر شدند! خبر کوتاه بود و شوک آور اینکه دکل های مشبک خط انتقال 132 کیلوولت تکمداره سردشت-پیرانشهر علی رغم گرمای ناشی از جریان برق، در اثر سنگینی بار برف و یخ پشت سر هم واژگون شده اند. واژگونی حدود سی دکل مشبک باعث قطعی انتقال نیروی برق در منطقه پیرانشهر شده بود. وضعیت بحرانی و اضطراری که باعث شد تا شخص مدیرعامل به همراه معاونینش شبانه راهی منطقه مورد نظر شوند. با وجود همه سختی ها اما یک خبر خوشحال کننده این بود که در موازات 35 متری این خط تمامی دکل های تک پایه خود ایستای بتنی خط 132 کیلوولت 4 مداره سرد، همچنان ایستا و با صلابت هستند. این دکل های مستحکم اجرایی شرکت پارس ساختار بود که باعث شد تا در عرض کمتر از 48 ساعت برق شهر پیرانشهر دوباره وصل تا از بروز یک فاجعه و بحران بزرگ جلوگیری شود. اکنون بعد از گذشت 7 سال در آستانه سالگرد آن واقعه پای صحبت های مهندس علیلو می نشینیم که در آن زمان مجری حریم واریانت و خطوط برق منطقه ای بود و به همراه مهندس بهاری وند مدیرعامل وقت برق منطقه ای عازم منطقه شده بود و با وجود مصدومیت طی یک سانحه در مسیر ماموریت 48 ساعت تمام تا برقرای جریان برق شهر پیرانشهر در محل مانده بود. مهندس علیلو که عمری است از مهندسین توانمند و دلسوز صنعت برق کشور می باشد و اکنون مجری تونل انرژی تبریز هست به عنوان مسئول عملیات در این حادثه خاطرات جالب و شنیدنی از این واقعه داشت که در ذیل می خوانید:

به یاد دارم که در بارش شدید برف زمستانی دی ماه سال 91 پیرانشهر دکل های مشبک فلزی (لتیس) خط  132 کیلوولت تکمداره سقوط کردند. شدت برف و یخ به اندازه ای بود که این دکل ها را از پایه جدا کرده بود. وی در حالیکه به عکس های آن واقعه نگاه میکرد به عکسی رسید که خودش با دو دست یخ و برف دور سیم برق را گرفته بود. مهندس علیلو با لبخندی گفت: قطر برف و یخ بیش از 60، 70 سانتی متر بود و دکل های لتیس روی هم واژگون شده بودند و سیم ها روی زمین خودنمایی می کردند.

مهندس علیلو کمی به عقب تر بازگشت تا این حادثه را برای خوانندگان ما روایت کند: 25 دی ماه ساعت نه شب بود، برف شدیدی که از صبح شروع به بارش کرده بود ادامه داشت و تمام شمال غرب تا زنجان را احاطه کرده بود. مهندس بهاری وند مدیر عامل وقت شرکت برق منطقه ای آذربایجان با من تماس گرفته و خبر دادند که معاون وزیر نیرو خبر داده اند که با بارش سنگین  برف در پیرانشهر برق این شهر قطع شده و احتمالا دکل های مشبک فلزی خط انتقال  132 کیلوولت تکمداره واژگون شده اند. خبر به حدی شوک آور و نگران کننده بود که همان شب به سمت مقصد راهی شدیم. تصور اولیه ما از واقعه واژگونی یکی یا دو تا دکل بود. پس از 4 ساعت نیمه های شب به ارومیه رسیده و سپس با تجهیزات و همراهی همکاران برق ارومیه راهی نقده و مسیر پیرانشهر شدیم ولی بارش برف به حدی سنگین بود مسیر بسته شده بود و حتی زنجیر چرخ نیز پاسخگوی این بارش نبود. با کمک اداره راه و ترابری جاده باز شد و ما ساعت 07:30 صبح به مقصد رسیدیم.

علیلو با اشاره به بارش برف سنگین که تا سقف کامیون ها را پوشانده بود ادامه داد: وقتی وارد پست شدیم عمق فاجعه نمایان بود هیچ امکان ترددی وجود نداشت، هوای خشن منطقه باعث سقوط بیش از 25 دکل شده بود گزارش به وزارت نیرو داده شد ولی احتمال خطر بالا بود، برای شمارش دکل ها وارد مسیر شدیم همه جا سفید بود و باعث کاهش دید راننده شده بود و اوج حادثه همین بود…تصادف و سقوط به دره…

مهندس بهاری وند از ناحیه دست و سر دچار شکستگی شد و من از ناحیه شکم آسیب دیدم. دستگاه اسنوتراک نیز بروی برف ها به دره سقوط کرد حتی برای حضور آمبولانس نیز شرایط مهیا نبود. با کمک ماشین آلات راهداری مهندس بهاری وند به بیمارستان اعزام و در بیمارستان بستری شد و سپس برای عمل جراحی عازم تبریز شد ولی من با وجود آسیب دیدگی در محل حادثه ماندم تا ماموریتی که شروع کرده بودیم را ادامه بدهم.

علیلو با بیان اینکه به دلیل شرایط آب و هوایی و شدت حادثه در تلاش بودیم تا مشکل دکل ها برطرف شود گفت: دکل های مشبک فلزی ساخت شرکت کمانی هند بود ولی نتوانسته بودند در برابر برف و سرما دوام آورده و پا برجا بمانند. تشخیص کوه و دره سخت بود و اکتفا به انتظار کمک، وقت را تلف می کرد و باید کسی به داد شهر می رسید.

وی ادامه داد: دکتر میلانی معاون بهره برداری وقت که الان مدیرعامل برق منطقه ای آذربایجان هستند نیز به محل حادثه آمده بودند. خوشبختانه خط چهار مداره سیم کشی شده و کامل شرکت پارس ساختار که برای یک برنامه کاری و انتقال نیروی پروژه دیگر در سال های آینده احداث شده بود در 35 متری و به موازات این خط قرار داشت و البته دو مزیت بزرگ داشت که به ما کمک می کرد تا از این خط آماده بجای خط واژگون شده استفاده نماییم: اول اینکه انتهای خط بتنی  نزدیک پست بود و دوما اینکه درست در کنار اولین دکل واژگون شده خط قدیمی به نزدیکترین فاصله با این خط رسیده بود و این کار ما را راحت میکرد. واقعا عنایت خداوند در این لحظه با مردم پیرانشهر بود و معلوم نبود اگر این خط تک پایه بتنی احداث نشده بود و یا تاب مقاومت در برابر آن برف سنگین را نداشت چه فاجعه ای رخ میداد و برق مردم پیرانشهر چگونه تامین می شد؟

من پیشنهاد دادم تا برای برقراری برق از خط دکل های بتنی استفاده کنیم. تصمیم گرفتیم تا تجهیزات با هلی کوپتر به محل منتقل شود و افراد حاضر طرح را به مرحله اجرا برسانند.

مجری تونل انرژی تبریز با تاکید مجدد بر استقامت دکل های پارس ساختار افزود: بعد از بررسی های لازم به یقین رسیدیم که هیچ یک از دکل های شرکت پارس ساختار آسیب ندیده اند.

ارسال تجهیزات برای برقدار کردن خط جدید به بعد از ظهر کشید ساعت 5 هوا تاریک شده بود و هلی کوپتر اعلام کرد که امکان پرواز و فرود در منطقه را ندارد.

ماشین اسنوتراک را فرستادیم تا از پیرانشهر تجهیزات را بیاورند تا بتوانیم بخشی از کار را انجام دهیم تا از برنامه عقب نمانیم. من به همراه 4 نفر دیگر از همکارانم منتظر بازگشت اسنوتراک ماندیم اما هرچقدر که ساعت می گذشت خبری از اسنوتراک و تجهیزات نشد. دمای هوا رفته رفته سردتر می شد و امکان یخ زدنمان در آن منطقه قوت میگرفت. مدام در حال حرکت و گرم کردن خود با آتیش زدن لاستیک ها بودیم اما خبری از اسنوتراک نبود. ساعت 9 شب بود و موبایل ها هم به دلیل شرایط کوهستانی منطقه آنتن نمی دادن و راه تماسی نداشتیم. شروع کردیم با نور گوشی موبایلمان در رد چرخ های ماشین اسنوتراک حرکت کردیم تا بلکه بتوانیم جان خودمان را از سرما و حمله احتمالی حیوانات وحشی منطقه نجات دهیم.

بعد از راهپیمایی حدود چند کیلومتر ساعت حوالی 10 شب بود که دیدیم رد چرخ های اسنوتراک در کنار یک رودخانه قطع شده، در همان لحظه گوشی من زنگ خورد دستانم را که بیرون آوردم تا گوشی را بگیرم از شدت سرما پوست دستم ترک خورد و دستانم خونی شد. پشت خط مهندس بهاری وند بود پیگیر حالم شد و گفت که یک لحظه دلم شور زد و نگرانت شدم. جریان را برایشان تعریف میکردم که دوباره موبایلم قطع شد و دیگر تماسی برقرار نشد. مهندس بهاری وند تعریف میکرد که سریع با همکارانمان در پیرانشهر تماس گرفته و خواسته که به کمک ما بیایند. ظاهرا ماشین اسنوتراک بعد از حرکت بدنبال تجهیزات در رودخانه فرو می رود و گرفتار می شود و همکارانمان مشغول امداد به این ماشین می شوند و دیگر یاددشان می رود که ما در منطقه و سرما مانده ایم…

بعد از این تماس دیدم که یک ماشین لودر به محل قبلی ما رفت اما هرچقدر صدا کردیم چون فاصله ما زیاد بود ما را ندیدند و پس از مدتی دوباره برگشتند. دیگر امیدمان از همه جا قطع شده بود و از خدا دنبال راه نجاتی بودیم که دوباره گوشیم زنگ زد و دوستانمان بودند که ظاهرا مدام داشتند شماره من را میگرفتند که گفتم در کنار رودخانه ایم و بعد از دقایقی با دودستگاه لودر و اسنوتراک آمدند و ما را نجات دادند. یادم هست که برای یخ زدایی ما چند لاستیک را آتیش زدند و ما را بین آتش نشانده بودن و از دودی که از این لاستیک ها بلند میشد و در حالت عادی قابل تحمل نیست ما کلی کیف میکردیم ……

بالاخره فردای اون روز با وجود دمای 18 درجه زیر صفر همه نیروها از دستگاه های مختلف شهرستان نقده بسیج شده و حتی خود جناب آقای مهندس اباذر مدیرعامل شرکت پارس ساختار به همراه مهندس کیهان مدیر خطوط وقت شرکت پارس ساختار تا پاسی از شب در منطقه حضور داشتند و تلاش کردند تا در نهایت نه تنها برق دکل های خط بتنی برقرار، بلکه در عرض 48 ساعت سیم کشی و انتقال تجهیزات صورت گرفته و ارتباط برقی پیرانشهر برقرار شد.

مهندس علیلو به فعالیت 33 ساله اش در حوزه صنعت و آشنایی قدیمی با پارس ساختار اشاره کرد و در ادامه گفت: من فعالیت های زیادی با مجموعه پارس ساختار انجام داده ام ولی این اتفاق به همه ما ثابت کرد که طراحی و مقاومت دکل های پارس ساختار علیرغم اینکه هر چهار مدار کامل سیم کشی شده بود ولی جریان برق نداشتند و به اصطلاح خط سرد بود نسبت به دکل های مشبک فولادی بسیار بالاتر است و قابل مقایسه نیست. این دکل ها در آن واقعه با صلابت و استقامت پا برجا ماندند و برق پیرانشهر را تامین کردند.

وی افزود: پارس ساختار براساس برنامه ریزی های دقیق و مدیریت توانمند شخص مهندس اباذر همانند شرکت های اروپایی اول به کیفیت توجه می کند و مسائل مالی در اولویت های بعدی قرار دارد و این بدین معنیست که نیازها و اشکالات خود را رفع می کند. این شرکت استراتژی محکمی برای رفع نیازهای برقی کشور طرح بندی و اجرا کرده است و مسئولین باید به ارتقا و پیشرفت آن توجه کنند.