پرونده ویژه// اجرای اولین خط انتقال با پایه های بتنی خودایستای سانتریفیوژ
اولین ها همیشه ماندگارند! قانون خاطرات میگوید: هر چیزی را که بـرای اولیـن بار در زندگـی تجـربه می کنیم، در ذهنمان تبدیل به یک حفره ی عمیق می شود. حفره ای که هرگز جایش با هیچ خاطره ی دیگری پر نخواهد شد.
اولین ها هر چقدر هم که گرد زمان روی آن بنشیند و قدیمی باشند در ذهنمان حک شده اند. آنقدر پررنگ هستند که تمام تکرارهای بعد از آن هم نمی توانند خاطراتش را کمرنگ کنند. درست مثل خاطرات اولین روز کلاس اول دبسـتان که در ذهنـمان پررنگ تر از کلاس های دیگر است!
اولین ها علایق و نفرت های ما را میسازند. درست مثل مزه ی اولین خرمالویی که خورده ایم. اگر نارس و گس باشد و دهنمان را جمع کند دیگر هیچوقت خرمالو نمی خوریم و اگر شیرین و رسیده باشد از محبوب ترین میوههایمان می شود. اما در زندگی همه چیز به سادگی دوست داشتن یا دوست نداشتن یک خرمالو نیست.
گاهی اولین ها مسیر زندگیمان را کاملا تغییر می دهند. اولین اعتماد، اولین کار و…که اگر با نتیجه مثبت همراه باشد یک دگرگونی اساسی در ادامه زندگی ما ایجاد می کند.
اولین ها باعث می شوند آدم ها بخواهند دوباره آن اتفاق خاص را تجربه کنند یا از آن فراری باشند.
مراقب اولین ها باشید، خلاصه که” اولین ها همیشه ماندگار و تاثیرگذارند! ” مانند اجرای اولین خط انتقال با پایه های بتنی خودایستای سانتریفیوژ که تغییری جدی در صنعت انتقال نیروی برق ایجاد نمود.
در سال 1372 بعد از مطالعاتی طولانی و احساس نیاز صنعت برق، مهندس اباذر مدیرعامل شرکت پارس ساختار به فکر اجرایی کردن ایده بدیع خویش در خطوط انتقال نیرو افتاد. وی که با شرکت پارس ساختار بازسازی نیروگاه تبریز در زمان جنگ را انجام داده و ساخت و نصب پنستاک و تجهیزات نیروگاه آبی مغان را برای اولین بار در کشور در کارنامه دارد و همچنین سازه ها و تجهیزات فلزی پست های انتقال نیرو را برای اولین بار در سطح ملی به شیوه نوین و کاملا بومی ساخته و از خود به یادگار گذاشته بود، بعد از کسب تجربیات جدید کاربردی و خلاقانه ایده ای دیگر برای خطوط انتقال نیرو داشت که در صورت اجرای عملی آن صنعت کلان انتقال برق کشور با پدیده ای جدید، پیشرفتی مهم را تجربه می کرد.
در حالیکه تا آن روز کلیه دکل های خطوط نیرو را دکل های مشبک فلزی تشکیل می دادند، مهندس اباذر با طرحی جدید اولین دکل تک پایه خود ایستای بتنی سانتریفیوژ را طراحی و آماده ساخت کرد. بر این اساس مجموعه مدیریتی برق آذربایجان نیز مطالعه و احداث یکی از مهم ترین خطوط انتقال پهنه شمالغرب کشور را به شرکت پارس سـاختار واگذار نمود که پس از تحقیق و مطالعه و امکانسنجی و احداث زیرساخت ها و خطوط تولید، نخستین خط انتقال برق رسانی با استفاده از برج های تک پایه بتنی خود ایستا، خط 230 کیلوولت دو مداره خوی-ارومیه با تعداد 500 دستگاه برج از مبدا نیروگاه خوی تا پست بالانج در ارومیه جهت طراحی و اجرا انتخاب شد. این خط در سال 1373 آغاز و تقریبا در زمان پیش بینی شده با موفقیت به پایان رسید. این پروژه اکنون پس از طی قریب به سه دهه بهره برداری موفق، سرآغازی شد بر معرفی و حضور این سازهی بدیع در خطوط انتقال و فوق توزیع نیروی برق که امروز بیشتر از گذشته، مزایا و قابلیت های آن مورد توجه بازارهای داخل و خارج می باشد. پس از ثبت داخلی اختراع، در سال 2010 این طرح ثبت اختراع جهانی شده و در سال 2011 هم در المپیاد جهانی اختراعات سازه های کاربردی در شهر ژنو حائز رتبه نخست شد. اکنون شرکت پارس ساختار پس از گذشت سال ها تلاش و کسب تجربه و احداث بیش از دو هزار کیلومتر خط انتقال سنگین و فوق سنگین نیرو در داخل و خارج از کشور همچنان به دنبال ایجاد نوآوری و ارائه عملکرد درخشان در این صنعت و پرآوازه کردن نام بزرگ ایران می باشد.
از این شماره نشریه پانار در سال جدید قصد داریم تا با عنوان پرونده ویژه سراغ پروژه های ماندگاری که توسط مهندسین و متخصصان گروه صنعتی پارس ساختار در شرکت های زیر مجموعه در سال های گذشته اجرایی شده است برویم تا به بررسی موضوع از جهات مختلف بپردازیم. در پرونده ویژه این فصل به بهانه ورود به سی امین سال اجرایی ایده مهندسی استفاده از دکل های تک پایه خود ایستای بتنی برای اولین بار در کشور، سراغ مهندس بزازی مدیرعامل وقت برق منطقه ای آذربایجان به عنوان شرکت کارفرما، مهندس زینال خیری مدیر شرکت مشاور نیروی آذربایجان به عنوان اولین شرکت مشاور و مهندس اباذر مدیرعامل شرکت پارس ساختار به عنوان ایده پرداز و اجراکننده این طرح ملی رفتیم تا پای سخنان این بزرگان صنعت برق بنشینیم که توانستند با ابتکار و تلاش های خود یک تغییر بزرگ را در عرصه سازه های انتقال نیرو و فوق توزیع برق در کشور انجام دهند تا اکنون شاهد یک تکنولوژی کاملا بومی و پایدار و متناسب با پهنهبندی ها و نیازهای ملی خودمان و بدون حتی یک سنت ارزبری در کشور برای اجرای خطوط فوق توزیع و انتقال نیروی برق توسط برج های تک پایه خود ایستای بتنی در سطوح ولتاژ 63 تا 400 کیلوولت با تعداد مدارات مختلف به صورت کمپکت باشیم. در ادامه گفتگوی ما با این سه بزرگوار را میخوانید.
مدیرعامل سابق شرکت برق منطقه ای آذربایجان: اراده برق آذربایجان و توان پارس ساختار اجرای این طرح را ممکن ساخت
جناب آقای مهندس بزازی با سلام لطفا خودتان را معرفی کنید:
با سلام بنده وحید بزازی هستم، افتخار داشتم که از تیرماه 1367 تا مهرماه 1374 بعنوان مدیر عامل شرکت برق منطقه ای آذربایجان در خدمت مردم کشورم انجام وظیفه کنم که خوشبختانه طرح ایده، طراحی و اجرای پروژه استفاده از دکل های تک پایه خود ایستای بتنی شرکت پارس ساختار در خطوط انتقال نیرو در این مقطع شکل گرفت.
با شرکت پارس ساختار و توانمندی های این شرکت آن زمان چقدر آشنا بودید؟
آشنایی من با شرکت پارس ساختار و آقای مهندس اباذر از طریق دوست بزرگوارم آقای مهندس پورنقی بود. ایشان در آن زمان و برای چندین دوره دیگر هم به عنوان عضو هیئت مدیره، قائم مقام و مدیر ساختمان برق منطقه ای آذربایجان خدمت می کردند و باعث آشـنایی من با آقای مهندس اباذر و توانمندی های شرکت پارس ساختار شدند که در آن زمان با وجود اینکه این شرکت سابقه حدود ده سال در این صنعت را داشتند اما کارهای بزرگی در بحث بازسازی نیروگاه تبریز، راه اندازی نیروگاه مغان و بومی سازی استراکچرهای فلزی سه پست اصلی شمالغرب ایران را انجام داده بودند.
ایده اجرای خط انتقال با دکل های تک پایه خود ایستای بتنی از کجا شروع شد؟
در آن زمان کارخانه تیر بتنی پیش فشرده شرکت برق منطقه ای آذربایجان توانایی تولید تیرهای خطوط توزیع 20 کیلوولت را داشت. تجهیزات این کارخانه قبلا توسط وزارت نیرو خریداری شده بود، اما بدلیل بعضی شک و تردیدها، تجهیزات در انبار مانده بود. همکاران ما این کارخانه را در تبریز نصب و راه اندازی کردند و تولیدات آن بطور گسترده در شبکه های توزیع استفاد شد. بنابراین تجربه استفاده از این نوع تیرها را در توزیع داشتیم اما کاربرد این ساختار در خطوط انتقال نیرو به صورت سانتریفیوژ، ایده شخص مهندس اباذر بود که برای اولین بار در کشورمان مطرح شد. طی جلساتی که به اتفاق مهندس پورنقی و ایشان داشتیم ایده و طرح خود را مطرح کردند و پارامترهای فنی و اجرایی کار را به تفصیل توضیح دادند. همکاران عزیزم در معاونت نوسازی برق آذربایجان، زنده یاد مهندس شیخ زاده، آقای مهندس حبشی، آقای مهندس ارسی و همچنین مدیر امور خطوط، آقای مهندس ریزباف ایده کلی را پذیرفتند.
اجرای یک پروژه برای اولین بار چقدر ریسک دارد و چگونه ریسک همچین پروژه سنگینی رو قبول کردین؟ و چقدر باور داشتید که این کار اجرایی خواهد شد؟
همانطور که توضیح دادم ما تیمی متشکل از بهترین و مستعدترین مهندسین و کارشناسان را داشتیم. کار با آن ها تصمیم‌گیری های بزرگ را ممکن ساخت. البته در ابتدا شرکت مشانیر به عنوان شرکت مشاور این طرح که البته بزرگترین مهندسین مشاور در صنعت برق بودند مخالفت کردند و چون دلیل فنی روشنی ارائه ندادند کنارشان گذاشتیم که البته ریسک بزرگی بود. اما کدام نوآوری بدون ریسک و هزینه عملی است. من این ریسک را پذیرفتم و به نوبه خود با اتکاء همکارانم و همچنین توانمندی و صداقت مهندس اباذر به اجرایی بودن پروژه اطمینان داشتم.
اولین مسیر و تعداد دکلها چگونه انتخاب شد؟ به نظر مسیری سخت و طولانی هست که برای اولین پروژه شاید خیلی سخت بوده…
ما آن موقع خط 230 کیلوولت ارومیه- خوی را در برنامه داشتیم. همانطور که اشاره کردید مسیری طولانی و کریدوری پر از مشکلات و مخاطرات بود. ولی ما در تصمیمان مصمم بودیم و خوشبختانه اراده شرکت برق آذربایجان و توان شرکت پارس ساختار اجرای آن را ممکن ساخت.
چه موانعی در مسیر اجرای این فکر وجود داشت و چرا؟
یقینا اجرای خط 230 کیلوولت به طول بیش از 130 کیلومتر در منطقه آذربایجان با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی با استفاده از فن‌آوری جدیدی نگرانی های خاص خودش را داشت. نگرانی از امکانات تولید پارس سـاختار، قدرت تحمل دکل ها درمقابل بارهای وارده، امکانات حمل و مونتاژ. مخصوصا دکل ها که از قطعات مختلف تشکیل می شد و نحوه مفصل بندی و تفاوتشان در برابر بارهای غیر معمول بسیار مهم بود و همواره در طول اجرای پروژه به فکر رفع این موانع بودیم.
از نظر جنابعالی مزیت مهم دکل های بتنی نسبت به سایر دکل ها که شما را متقاعد به استفاده از این دکل ها کرد چه بود؟
امتیاز مهم دکل های تک پایه خود ایستای بتنی شرکت پارس ساختار؛ اشغال کم زمین (بویژه در زمین های کشاورزی) و تولید کاملا بومی که در نهایت هزینه های ارزی را کاملا قطع می نمود، از مزیت های مهم این دکل ها هستند.
چه حمایت هایی از سوی چه کسانی در این مسیر انجام گرفت؟
حمایت عوامل برق آذربایجان، هیئت مدیره، کادر فنی و مالی و تدارکات بهترین حامی طرح بودند. یادی می کنم از دوستان ارجمند آقای اتابک ذیحساب، آقای قربانپور مدیر مالی، آقای نسرین پور مدیر تدارکات که همیشه قوت قلب بودند. همچنین آقای مهندس انزلی مدیر نستوه صنعت برق آذربایجان، آقای مهندس صالح امین مدیر برنامه‌ریزی در وزارت نیرو، بزرگواران مهنـدس قره باغـی و زنده یاد مهنـدس شـجاعی در بخـش بهره برداری معاونت انتقال آقای مهندس عباسی و همکارانشان، آقـای مهنـدس فاخـری معـاونت انتـقال آذربایـجان غـربی و همکارانشان که همواره در طول اجرای اولین خط انتقال با دکل های خود ایستای بتنی ما را یاری کردند، قدردانی می کنم.
سپاس از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید.آرزوی سلامتی و توفیق برای جنابعالی داریم.
مدیر سابق پروژه شرکت مشاور نیروی آذربایجان
ایده اجرای خط انتقال با دکل های تک پایه خود ایستای بتنی برایم تازه و جالب بود
ضمن سلام و عرض ادب، لطفا یک بیوگرافی کوتاه از خودتان برایمان بگویید.
سلام و وقت بخیر خدمت همه تلاشگران صنعت برق، مدیریت و کارکنان زحمتکش شرکت پارس ساختار و خوانندگان محترم نشریه پانار؛ بنده رشید زینال خیری فارغ‌التحصیل مهندسی برق از دانشکده فنی دانشگاه تبریز هستم که از اوایل دهه هفتاد به عنوان مدیر پروژه در شرکت مشاور نیروی آذربایجان (منا) فعالیت می کردم.
از چه زمانی با شرکت پارس ساختار و توانمندی های آن آشنا شدید.
آشناییم با شرکت پارس ساختار به قبل از فعالیت من در حوزه برق برمی گردد. قبلا من در حوزه پیمانکاری تاسیسات فعالیت می کردم که برای سند بلاست کردن لوله های گاز پروژه گازرسانی فرودگاه تبریز دنبال یک شرکت توانمند بودم که پارس ساختار را معرفی کردند و من به شرکت پارس ساختار که در آن موقع، قریب به سی سال پیش دارای تجهیزات مربوطه بود، مراجعه کردم و این سر فصل آشنایی ام با شرکت پارس ساختار و شخص آقای مهندس اباذر مدیریت محترم این شرکت وزین گردید.
چگونه در جریان ایده اجرای خط انتقال با دکل های تک پایه خود ایستای بتنی قرار گرفتید؟
در همان جلسه اول آشنایی با جناب آقای مهندس اباذر که صحبت هایی در خصوص صنعت برق داشتیم، موضوع طراحی و ساخت دکل های تک پایه خودایستای بتنی فشار قوی برای اولین بار در کشور توسط ایشان مطرح شد که به نظرم ایده ای جالب و سخت بود و برای من تازگی داشت. آن روزها نقطه شروع آشنایی بنده با شرکت مهندسی پارس ساختار بود که هـرچـه زمـان پیـش مـی رفت دانـش فـنی و توانمندی های مهندسی و اجرایی و امکانات و تجهیزات این شرکت هرچه بیشتر خود را آشکار می کرد. تا آنجایی که ذهن و اطلاعاتم یاری می دهد باید بگویم که این ایده از طرف مهندس اباذر نشات گرفته بود و با تلاش و انرژی جوانی و ریسکپذیری، برای عملی کردن طرح خود خواب و قرار نداشت و از آنجایی که رشته تحصیلی وی در مقطع کارشناسی ارشد سازه بوده و علاقه بسیاری به این حیطه داشتند پیگیر این نوآوری در صنعت برق بودند. از قضای روزگار بنده پس از مدتی بعد حوزه کاری خود را تغییر دادم و با توجه به علاقه ام در زمینه مهندسی برق همکاری ام را با شرکت مهندسین مشاور آذربایجان (منا) شروع کردم.
استفاده از یک سازه جدید در خطوط انتقال نیرو چه ریسکی داشت ؟ و چقدر باور داشتید که این کار عملیاتی خواهد شد؟
واضح است که هر پروژه مهمی برای اولین بار توام با ریسک است مخصوصا پروژه ای با این اهمیت و حساسیت که از نظر فنی، اقتصادی و اجتماعی از این موضوع مستثنی نبود. از آنجایی که طراحی پروژه های فنی و مهندسی براساس مطالعات و محاسبات دقیق انجام می گیرد لذا باید دست اندرکاران پروژه ریسک این مسئولیت را به جان می خریدند.
طراحی و ساخت دکلهای تک پایه خودایستای بتنی توسط شرکت مهندسی پارس ساختار انجام می‌شد و مشاور نیز نقش بررسی و کنترل آن را برعهده داشت که پس از نهایی شدن طرح و انجام آزمایشات میدانی لازم و اخذ تاییدیه ها از مراجع ذیصلاح و صدور مجوز استفاده از این نوع دکل ها در خطوط انتقال و فوق توزیع، طراحی خط انتقال 230 کیلوولت دو مداره نیروگاه خوی به پست بالانج ارومیه با استفاده از دکل های تک پایه خود ایستای بتنی به عنوان اولین پروژه توسط شرکت پارس ساختار انجام و توسط شرکت مشاور نیرو آذربایجان کنترل و نظارت گردید که از طرف مشاور، بنده به عنوان مدیر پروژه عهدهدار این مسئولیت شدم. با توجه به انگیزه جناب آقای مهندس اباذر برای نوآوری در صنعت برق و همت و تلاش بیوقفه شان به همراه برادر ارجمندشان جناب مهندس شهریار اباذر و پرسنل متخصص مجموعه پارس ساختار موجب گردید تا این ایده به حقیقت بپیوندد.
اولین مسیر به نظر مسیری سخت و طولانی بود که برای اولین پروژه شاید خیلی سخت بوده…
بله. طول این پروژه 130 کیلومتر بود که از 500 دستگاه دکل تک پایه خودایستای بتنی استفاده شد. در طول این مسیر 130 کیلومتری، خط انتقال از موانع طبیعی متعدد همچون کوه های صعب‌العبور مانند گردنه قوشچی و گردنه قره تپه، دره ها، رودخانه ها، بستر دریاچه ارومیه و نیز موانع تاسیساتی متعدد و همچنین شهرک های حاشیه ای عبور کرده و بدیهی است عبور از این موانع با تلاش های شبانه روزی دست اندرکاران این پروژه اعم از کارفرما، مشاور و دستگاه نظارت به خصوص شرکت پارس ساختار که عهده دار احداث و ساخت خط بوده ممکن گردیده است.
از نظر جنابعالی مزیت مهم دکل های بتنی نسبت به سایر دکل ها که شما را متقاعد به استفاده از این دکل ها کرد چه بود؟
از مزایای دکل های بتنی می توان از استحکام سازه ای آن با توجه به ماهیت سازه و همچنین اشغال کم فضا نسبت به سازه های فلزی لتیس اشاره کرد. لذا در زمین های کشاورزی و زمین هایی که دارای ارزش بیشتری هستند کاربرد زیادی دارد و به دلیل شکل و نوع قطعات سازه امکان سرقت آن وجود ندارد و همینطور به دلیل تعداد کم قطعات تشکیل دهنده دکل در زمان کمتر و با سرعت بالایی مونتاژ و نصب می شود.
چه کسانی در این مسیر از این پروژه حمایت کردند؟
عمده ترین حمایت ها در جهت پیشبرد پروژه از طرف شرکت برق منطقه ای آذربایجان انجام شد.
تا قبل از استفاده از دکل های تک پایه خودایستای بتنی در خطوط انتقال از دکل های فلزی مشبک استفاده می شد. ولی بعد از ساخت و استفاده از دکل های بتنی به دلیل مزیت های آن، استقبال قابل توجهی از طرف وزارت نیرو و شرکت های برق منطقه ای تابعه در داخل کشور و همچنین کشورهای همسایه بخصوص جمهوری آذربایجان و نخجوان به عمل آمد.
سخن پایانی تان را هم برای مخاطبانمان بفرمایید.
پروسه احداث خط و نصب تک تک دکل ها هرکدام خاطرات خوشی بوده است که فراموش شدنی نیست. بنده هر وقت در مسـیر خوی به ارومیـه تـردد دارم و با مسـیر خط و تک‌تک دکل ها مواجه میشوم در ذهن خود خاطرات خوش آن روزهای به یاد ماندنی مرور می شود و بسیار برایم لذت بخش است.
آرزوی کامیابی و موفقیت دارم برای همه تلاشگران عمران آبادانی کشورمان بخصوص تلاشگران صنعتگران برق
سپاس از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید. آرزوی سلامتی و توفیق برای جنابعالی داریم.
مدیرعامل شرکت پارس ساختار:
تولید داخلی و قطع وابستگی کشورمان مهمترین
انگیزه برای تولید دکل های تک پایه بتنی بود
جناب آقای مهندس اباذر با سلام و سپاس از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید. لطفا مختصر توضیحی از سابقه ی شرکت پارس ساختار بفرمایید.
شرکت پارس ساختار به عنوان اولین شرکت و قدیمی ترین پیمانکار رتبه یک رشته نیرو در شمالغرب و در سطح ملی از سال 1360 شکل گرفت و شروع به فعالیت های اجرایی نمود و اردیبهشت سال 1363 ثبت قانونی گردید. این شرکت تنها دارنده صلاحیت تولید هر سه نوع دکل انتقال نیروی برق از شرکت توانیر در سطح کشور میباشد. پارس ساختار به عنوان مجری کلید در دست EPC خطوط و پست های فوق توزیع و انتقال نیروی برق و همچنین در زمینه بازسازی و ساخت و احداث قطعات و تجهیزات نیروگاه های تولید انرژی برق فعالیت می نماید.
ایده اجرای خط انتقال با دکل های تک پایه خود ایستای بتنی از کجا شروع شد؟
از سال های نخست فعالیت شرکت پارس ساختار بین مسئولین وزارت محترم نیرو در خصوص این شرکت حسن اعتمادی ایجاد شد و بسیاری از سازه های خاص جهت طراحی و ساخت به شرکت پارس ساختار واگذار می شد که معمولا با نتایج مثبتی همراه بود. بازسازی نیروگاه حرارتی تبریز ناشی از بمباران ها در زمان جنگ تحمیلی، ساخت پنستاک ها و منیفلد و تجهیزات مکانیکی و اجرای پروژه نیروگاه آبی مغان و ساخت و اجرای سازه ها و تجهیزات فلزی و گنتری های سه پست اصلی 230 کیلوولت شمالغرب کشور و ساخت و تجهیز کامل کارخانه های تولید تیر های بتنی شبکه توزیع در سه مرکز تبریز، ارومیه و اردبیل در حوزه برق منطقه ای آذربایجان از پروژه های شاخص شرکت پارس ساختار در صنعت برق بود.
خطوط انتقال نیرو شاهرگ های اصلی حیات جامعه اند و با افزایـش تولید و مصـرف انرژی برق نیاز به توسـعه خطوط با ولتاژ های بالا بیشتر می شود. اگر وجود این شاهرگ ها زمانی عامل توسعه و پیشرفت مطرح می شد هم اکنون نیازی جدی برای ادامه حیات است. اجرای طرح های انتقال پر هزینه بوده و این تاسیسات بخش قابل توجهی از سرمایه های ملی را تشکیل می دهند. همواره کاهش و قطع وابستگی ارزی برای حفظ استقلال میهن اسلامی مان و دستیابی به استقلال و اقتدار ملی در خصوص سازه های متناسب با پهنهبندی ها و نیازهای ملی خودمان از عمده ترین برنامه های مدیران اقتصاد کشور بوده و در این راستا بر اساس شناختی که مدیران وزارت نیرو و شخص وزیر وقت در آن زمان از توانمندی های شرکت پارس ساختار داشتند، مطالعه برای دستیابی به سازه های انتقال نیرو که با مواد اولیه مطمئن داخـلی تولیـد شده باشـد از سـال 1370 در زمینه های امکانیابی، فنی، اقتصادی و قابلیت اجرا، توسط مهندسین این شرکت با همکاری متخصصین برق آذربایجان و مهندسین مشاور نیروی آذربایجان (منا) آغاز شد.
پس از دو سال تحقیق و مطالعه و پس از اخذ نتایج مثبت و تکمیل مطالعات و نمونه سازی و آزمایش، زمینه انجام این مهم محقق شد و نخستین خط انتقال با استفاده از برج های تک پایه خود ایستای بتنی تولیدی به روش سانتریفیوژ در قالب خط 230 کیلوولت دو مداره انتقال نیرو در طول 130 کیلومتر از مبدا نیروگاه خوی تا پست 230 کیلوولت بالانج در ارومیه با حمایت وزارت نیرو و تلاش و کوشش مجموعه همکاران این شرکت و مشاور محترم پروژه در سال 1373 آغاز و تقریبا در زمان پیش‌بینی شده با موفقیت به پایان رسید.
استفاده از دکل های بتنی در خطوط توزیع و فوق توزیع نیروی برق سابقه طولانی در دنیا دارد، از حدود سال 1920 در اروپا، ولتاژهای پایین و به صورت یک تکه مورد استفاده است و ما به این فکر افتادیم که چگونه از این سازه با تغییر در اندازه و تجهیزات و نوع ساخت آن و اتصالات لازم، بتوانیم علاوه بر بومی سازی، در ولتاژهای بالا استفاده کنیم وکاری که برای اولین بار انجام شد کاربردی کردن این تجهیزات در ولتاژهای بالا و طراحی و اجرای کراس آرمها و تنه اصلی سازه و اتصالات ویژه آن میباشد.
چگونه ریسک ایجاد یک تغییر و اجرای یک پروژه برای اولین بار را قبول کردید؟ و چقدر بر اجرایی شدن ایده خود ایمان داشتید؟
همواره ایجاد تغییر بویژه در سیستم های دولتی سخت می باشد و با مقاومتهای افراد مختلفی روبرو میشود. ما بعد از تحقیق و مطالعه و امکان سنجی طرح، زمانیکه از طرح خود به اطمینان رسیدیم جلسات متعدد و مختلف فنی با مهندسین و متخصصین این صنعت برگزار کردیم و پس از تولید اولین برج تک پایه خودایستای بتنی با حضور انبوهی از کارشناسان و صاحب نظران صنعت برق و خطوط فوق توزیع و انتقال نیرو، آزمایش بارگذاری و اعمال نیروهای طراحی روی برج را انجام دادیم که خوشبختانه این سازه جدید توانست در همه تستها و آزمونها سربلند و پایدار باشد و قوت قلبی برای ادامه تولید و اجرای نخستین خط انتقال نیرو با این سازه‌ها شد. تنه اصلی سازه بتن مسلح به صورت تک پایه با مقطع دایره توخالی بوده و به صورت گریز از مرکز تولید می‌شـود و از قطـعات استوانهای و مخروطی تشکیل یافته است. البته استفاده از سازه‌های بتن فولادی تحت بارگذاری‌ها و شرایط جوی مختلف پدیده جدیدی نبوده و سابقه طولانی دارد. رفتار سازه‌های بتن آرمه تحت نیروهای مختلف قابل تحلیل و پیش‌بینی بوده و این سازه‌ها در اکثر مناطق کشور سال‌های متمادی به نحو شایسته باربری خود را حفظ نموده‌اند. ویژگی این طرح ضمن بکارگیری مقطع بهینه، تلفیق سازه فولادی کراس آرمها و شیلد پیک با تنه باربر بتونی با شیوه خاص و همچنین نحوه اتصال قسمت‌های مختلف تنه به همدیگر است که ضمن حفظ قابلیت اجرایی، نقطه ضعفی در کل سازه بوجود نمی‌آورد. البته مسائل عمومی سازه‌ای از قبیل اثر زلزله و تواتر بارگذاری، تغییر جهت نیروها، خستگی بتن و خوردگی فولاد داخل بتن و دیگر ملاحظات فنی نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
مزیت های مهم تولید دکل های تک پایه بتنی نسبت به دکل های فلزی چه بود که بدنبال این ایده رفتید؟
تولید داخلی و استقلال فنی و قطع وابستگی کشورمان در این عرصه، مهمترین انگیزه اینجانب برای عملی کردن این ایده بود. با توجه به اینکه مواد اولیه مصرفی در تولید این برج‌ها کاملا داخلی است، اجرای طرح هزینه ارزی ندارد و غیر از موارد اقتصادی و قطع وابستگی ارزی که ذکر شد پایه‌های فوق در محل اتصال به زمین فضای کوچکی را اشغال می‌کنند که سازه مناسبی جهت خطوط انتقال در مسیرها و کریدورهای محدود و با ارزش می باشد و به دلیل استحکام بدنه در مقابل نیروهای ناشی از حوادث، مقاوم بوده و مشکل حفاظت در مقابل آسیب ها و تخریب و تضعیف توسط افراد غیرمسئول را ندارد و از عمر مفید بالایی برخوردار است. مشکل جدی که هم اکنون صنعت برق کشورمان به آن گرفتار است، متاسفانه افزایش سرقت قطعات برج های مشبک فلزی می باشد که آسیب بسیار زیادی به پایداری شبکه می زند و این در حالی است که دکل های تک پایه بتنی به هیچ وجه این مشکل را ندارند.
در واقع اجرای سریع، محدود بودن تعداد اعضای تشکیل دهنده و استحکام مکانیکی بسیار بالای سازه مخصوصا در مقابل خمش و پیچش حول محور قائم و مهمتر از همه اشغال فضای بسیار کم تنها بخشی از مزایایی بود که تقاضای روز افزون بـرای این نوع دکـلها را به دنـبال آورد. قطعات تنه و کـراس آرمهای دکلها همه پیش ساخته بوده و در کارخانه با کنترل کیفی بالا تولید می‌شوند. این یعنی سرعت عمل قابل قبول بخصوص در تولید و احداث خطوط انتقال سنگین است.
مسیر اجرای اولین پروژه در ارومیه به خوی به نظر مسیری سخت و طولانی بود…
خط انتقال دو مداره 230 کیلوولت خوی ارومیه با استفاده از 500 دستگاه از این دکل ها اجرا شد. این خط هوایی به عنوان اولین خط انتقال با چهره جدید و با بارگذاری های سنگین و فوق سنگین از کوهستان های مرتفع، گردنه های قوشچی و قره تپه، زمین های صنعتی، مزارع سرسبز و حتی حریم و بستر دریاچه ارومیه عبور کرد و در حال حاضر دهه سوم حضورش را به پایان می رساند. در اجرای این پروژه مشکلات و موانع زیادی بود که با تلاش و همت همکارانم و حمایت های مدیران صنعت برق و مشاور طرح توانستیم با موفقیت در موعد مقرر به پایان برسانیم.
با چه موانع و حمایتهایی در راه اجرای این پروژه مواجه شدید؟
موانع مختلفی از سوی برخی متخصصان این صنعت وجود داشت که علاقمند به تغییر و آمادگی برای پذیرش ریسک را نداشتند و گاها با ایرادات غیر مهم روند کار را کُند می کردند که بالاخره توانستیم با حمایت های ارزشمند از سوی وزرات نیرو، توانیر و شرکت برق منطقه ای آذربایجان که ما را برای این کار دلگرم و پرانگیزه می کرد به مشکلات فایق آییم.
جا دارد در این مجال از تک تک عزیزانی که در این عرصه خالصانه کمک و یاور بودهاند به ویژه برادر عزیزم جناب آقای مهندس شهریار نواده اباذر که در کسوت یک مهندس و صنعتگر حاذق و یک مدیر دلسوز و مدبر به همراهی و همدلی جناب آقای فرخشاد امه قانی، بخش عمده ای از بار طراحی و اجرایی قسمت های مکانیکی و سویل طرح را عهده دار بودند، قدردانی و از خداوند متعال برای آنها آرزوی سلامتی و طول عمر با عزت نمایم.